Có lẽ hiện nay chúng ta đã không còn xa lạ gì với hình ảnh của chiếc van bi nữa. Van bi là một thiết bị công nghiệp quan trọng giúp chúng ta dễ dàng thực hiện điều đó. Ngoài ra, nó còn giúp đóng mở nguồn nước, thay đổi hướng dòng chảy những khi cần thiết, đặc biệt là lúc xảy ra sự cố với đường ống. Hôm nay, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về cấu tạo và nguyên lí vận hành của van bi. Đồng thời, sẽ có nhiều thông tin liên quan đến các loại van bi đang được người tiêu dùng sử dụng nhiều nhất hiện nay nữa đấy.
Van bi (tên tiếng anh là ball valve) là một thiết bị sử dụng một bộ phận hình cầu để đóng mở và kiểm soát dòng chảy lưu lượng. Bộ phận này là bi kim loại, nhựa, được biết đến với chức năng đĩa van. Ở trên mặt cầu có một cổng, còn được gọi là lỗ khoan, xuyên qua tâm. Khi van mở, tức là lỗ nằm song song với dòng chảy của lưu chất, thì chất lỏng có thể chảy qua nó. Khi quay 90 độ, lỗ khoan sẽ vuông góc với đường dẫn, lúc này, van đã đóng lại và chất lỏng không thể đi qua được nữa.
Một van bi thường có 5 bộ phận chính, gồm: thân, trục, bi, gioăng làm kín và tay gạt. Trong đó, thân van là bộ phận chính để lắp ghép các chi tiết khác. Bộ phận này thường được làm từ đồng, inox, gang, thép,.. Phần bi hay còn được biết đến là đĩa van, có dạng hình cầu và được đục lỗ xuyên tâm. Nó thường được làm từ thép không gỉ có độ cứng cao và độ ăn mòn thấp, giúp chúng trở nên chắc chắn và bền hơn. Đây được coi là chi tiết chính trong việc đóng mở van. Nó thường được cố định bởi gioăng làm kín và trục.
Bộ phận trục van có chức năng truyền động từ tay gạt tới địa. Nhằm tăng độ bền, chúng được làm từ hợp kim cứng, có khả năng chống ăn mòn cao. Trong thiết bị này có một bộ phận gioăng đóng vai trò làm kín khít giữa đĩa van và thân nhằm ngăn chặn sự rò rỉ của chất lỏng chảy qua. Chúng thường được làm từ teflon (PTFE), cao su chịu lực, vật liệu mềm ( Metal, Nylon, Hypatite PTFE, Graphite, Viton,Reinforced Teflon (PTFE),..). Bộ phận để mở, đóng van là tay gạt. Khi các đường ống có kích thước và áp suất lớn, bộ chuyền động bằng khí nén, điện hoặc hệ thống tự động hóa thì tay gạt có thể được thay bằng vô lăng hoặc hộp số.
Ở dạng này đường kính của lỗ viên bi có bằng đường kính của ống, điều đó dẫn đến lực ma sát giữa lưu chất và van là nhỏ nhất, không bị tụt áp đường ống, không ảnh hưởng đến dòng chảy. Nhưng ở dạng này, thiết kế van lớn và đắt tiền hơn, nó chỉ được sử dụng khi cần lưu lượng dòng chảy lớn nhất, chẳng hạn như khi cần làm sạch, nạo vét đường ống. Cuộc sống của chúng ta hiện tại có thể nói là không thể tồn tại nếu thiếu nước, bởi chúng nắm giữ nhiều vai trò đối với việc sinh hoạt hằng ngày. Vậy bạn đã thực sự hiểu rõ về cấu tạo cũng như nguyên lý hoạt động của loại van này hay chưa.
>>> Xem thêm : Van bi điều khiển điện – Sử dụng van bi như thế nào sẽ mang lại hiệu quả tối ưu nhất?
