Lễ cắm nêu cúng lúa là nghi lễ không thể thiếu đc trong cuộc sống tâm linh của bệnh nhân M’nông nhằm cầu mong thần linh che chở và phù hộ cho lúa phải chăng, đc mùa, gia đình no ấm, niềm vui sướng. Lễ cắm nêu cúng lúa đc diễn ra khi lúa đã đc khiến cho cỏ, vun gốc hai lần.
Đại ý lời khấn: hôm nay ta báo cho hồn lúa, hồn kê, hồn bầu, hồn bí ta sẽ cắm nêu cúng lúa. các thần lúa, thần kê, thần đậu, thần mướp tới ngày đó những thần gọi nhau về ăn lợn, ăn gà, ăn vịt, uống rượu nhà ta. Mời những thần ở luôn luôn ngôi nhà mình. Khấn vái hẹn ngày sở hữu các thần lúa xong xuôi, chủ rẫy mở màn làm nêu cúng lúa.
Lễ cắm nêu cúng lúa
đc triển khai như sau: Buổi
sáng ngày
sẵn sàng cắm nêu cúng lúa, chủ rẫy
ra đi khu rẫy sẽ cúng lúa, lấy dây buộc túm phần lá của vài bụi lúa
& khấn
thông báo cho thần lúa biết ngày
làm cho lễ cắm nêu cúng lúa.
Lễ vật gồm: lợn, gà, vịt, rượu, hai cây nêu đã khiến cho (một cây để cắm trước nhà, một cây cắm ở ngoài rẫy), cây cau rừng, cây lúa khô, củ bí kì nam (khắc thành mặt người). những con vật hiến sinh này đều được buộc quanh cột nêu từ tối hôm trước cho đến sáng sủa hôm sau.
Tối hôm đó
chủ nhà khấn vái mời
những thần lúa, thần ngô, thần đậu, thần mướp, thần bầu bí
tới ăn lợn gà
& ở lại
ngôi nhà của mình.
sáng hôm sau gia chủ giết những con vật hiến sinh này lấy tiết, mật, gan, tim & một con gà đem vào rẫy làm lễ cúng. Chủ rẫy dựng một cây nêu ở trên rẫy & lấy tiết con vật hiến sinh trét vào cây nêu, van ơn thần lúa bình tâm ở lại mang rẫy mái ấm gia đình nhà mình. Rồi khấn: Ơi rừng núi tổ tiên, hỡi những thần: thần lúa, thần rừng, thần suối, thần rau. hôm nay mời những thần về đây cùng gia đình tôi ăn một giở cơm, mái ấm gia đình tôi làm cho lễ cúng các thần, xin những thần phù hộ bảo đảm cho rẫy lúa mái ấm gia đình tôi được thấp, được trúng mùa, ngăn không cho con sâu, con chuột, con sóc đớp phá hoại rẫy lúa, do đó gia đình tôi nghèo mong các thần thông cảm, với tiết ăn tiết, có gan ăn gan, sở hữu rau ăn rau, có gà ăn gà, có vịt ăn vịt…. những thần hãy cộng mái ấm gia đình tôi uống rượu nên. Hỡi các thần hãy về đây cùng ăn cơm trắng cộng uống rượu nên cùng mái ấm gia đình có bà con.
lúc cúng rẫy kết thúc, chủ nhà chặt một vài cây cau rừng đem đến cùng có củ bí kì nam (tượng trưng cho thần giữ nhà) mang đến đặt trước nhà để xua đuổi ma quỷ. Người M’nông khái niệm rằng, củ bí kì nam sẽ giữ lại được cho gió bão ko tràn qua rẫy, những thần xấu, thần dữ như thần Krăch, thần Ndu thấy củ bí kì nam cũng phải giảm thiểu xa, không vào phá rẫy.
Cúng trên rẫy ngừng, về nhà: chủ nhà lấy tiết gà, vịt thoa vào cây nêu ở nhà rồi khấn vái: hôm nay mời các thần sâu, thần mối về nhà uống rượu, ăn thịt, mong những thần sâu, thần mối ăn no uống say bảy tám ngày liền, ngủ thật say ba bốn tháng mới tỉnh, không ra đc rẫy để phá lúa. Bà vk chủ rẫy hát cúng: Hỡi các thần hãy xua đuổi con chuột, con sóc, con heo rừng hạn chế xa không vào rẫy phá lúa, phù hộ cho gia đình đc mùa, mái ấm gia đình tôi sẽ khiến cho lễ tạ ơn những thần.
kế tiếp người nhà cũng không quên mời khách tới chung vui có mái ấm gia đình, chúng ta cùng nhau gặp ca hát, nhấp những ché rượu phải vui tươi. Rồi tất cả người khai mạc uống rượu, người trộn lúa giống lúc trỉa lúa được mời uống trước, tiếp tới chủ nhà và bà con anh em trong bon xóm. số đông người vừa uống rượu vừa đánh chiêng hát múa sung sướng cùng hòa quyện mang tiếng động hùng vĩ của núi rừng trầm bổng, loại âm hưởng của cuộc sống thường ngày lao lực nơi núi rừng hoang sơ. ngày nay, người M’nông ở làng mạc Đắk Ngo (Tuy Đức) vẫn duy trì nghi lễ này.
Doanh nghiệp xã hội Maisonchance –
Maison Chance
Địa chỉ: 19A, Đ. Số 1, Kp 9, P. Bình Hưng Hoà A Q. Bình Tân, Tp. Hồ Chí Minh, Việt Nam
Hotline : 090 906 2528
Web site : https://maison-chance.org/shop
